از هر دو دیابتی یک نفر بی اطلاع

دیابت بیماری خاموشی است که به تدریج فرد را مبتلا می سازد به گونه ای که افراد تا مدت ها از بیماری خود بی خبرند و زمانی متوجه می شوند که بیماری تا حدود زیادی پیشرفت کرده است.

این بیماری به اندازه ای نرم و آرام در بدن افراد رخنه و سلامت آنها را درگیر می کند که به گفته دکتر اسدالله رجب رییس انجمن دیابت ایران و طبق برآورد فدراسیون بین المللی دیابت 48درصد افراد در منطقه خاورمیانه ازجمله کشور ما دیابت بدون تشخیص دارند و یا به عبارتی از هر 2 نفر 1 نفر از بیماری خود بی خبر است.

وی در مورد وضعیت این بیماری در کشور به ایرنا گفت: طبق این آمار در آفریقا 62 درصد، در منطقه پاسفیک 54 درصد، در منطقه شرق آسیا 49 درصد، در اروپا 36 درصد، در آمریکای جنوبی 24 درصد و در آمریکای شمالی و مرکزی 27 درصد افراد از بیماری دیابت خود بی خبرند.

بنا به گفته رییس انجمن دیابت در ایران روزانه 500 نفر به جمع دیابتی های کشور ما افزوده می شود و از آنجایی که حدود هفت میلیون نفر معادل 10 درصد از جمعیت ایران مبتلا به دیابت نوع 1 و نوع 2 هستند، می توان گفت که نیمی از این افراد از دیابت خود اطلاع ندارند.

رجب با این برآورد که حدود 200 تا 300 هزار نفر سالانه به تعداد دیابتی های کشور اضافه می شود، گفت: بخشی از این افراد به علت مراجعه نکردن به موقع به مراکز پزشکی تا مدت ها از بیماری خود اطلاع ندارند.

دیابت چیست؟

دیابت شامل دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 است.

دیابت نوع 1 در اثر کمبود و یا نبود انسولین در بدن بوجود می‏ آید بنابراین افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید انسولین دریافت کنند. این نوع دیابت که به آن دیابت جوانی نیز می‏گویند بیشتر در کودکان و نوجوانان دیده می‏شود.

دیابت نوع 2 در اثر اختلال کار انسولین در افراد بزرگسال رخ می دهد و افراد مبتلا به این نوع از دیابت اغلب توان کنترل بیماری خود را از طریق ورزش و رژیم غذایی مناسب دارند.

طبق آمارهای جهانی 90 درصد بیماران دیابتی جهان مبتلا به دیابت نوع 2هستند.

همچنین دیابت حاملگی نیز به طور ناگهانی در زمان بارداری بروز می‏ کند که طبق آمارها بین 2تا 7 درصد از زنان باردار در جهان به این نوع از دیابت مبتلا می ‏شوند.

** انجام آزمایش های دوره ای برای تشخیص به موقع دیابت

رییس انجمن دیابت ایران در پاسخ به این سوال که آیا لازم است همه افراد برای تشخیص به موقع ابتلای احتمالی خود به دیابت آزمایش های دوره ای انجام دهند، گفت: تمام افراد جامعه نیازی به انجام آزمایش های دوره ای برای تشخیص ابتلا به دیابت ندارند.

رجب با بیان اینکه انجام اینگونه آزمایش ها برای تمام افراد جامعه هزینه مالی زیادی بر کشور وارد می کند، افزود: به عنوان نمونه طبق برآوردی که در آمریکا انجام شده، مشخص شده است که اگر قرار باشد تمام افراد جامعه به صورت دوره ای آزمایش تشخیصی دیابت را بدهند، بیش از 49 میلیون نفر باید از نظر دیابت مورد آزمایش قرار گیرند که هزینه زیادی برای این کشور دربردارد.

وی ادامه داد: آنها به این نتیجه رسیدند که برای کاهش هزینه ها تنها برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند، آزمایش های دوره ای انجام دهند.

رجب در مورد افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند، گفت: کسانی که در خانواده خود یکی از بستگان درجه یک آنها مانند مادر، پدر، خواهر یا برادر مبتلا به دیابت است، افراد دارای اضافه وزن یا چاقی مفرط، فشارخون و چربی خون بالا، افراد بی تحرک، افرادی که دخانیات مصرف می کنند، افرادی که استرس روزانه زیادی دارند، زنان باردار که در دوران بارداری نوزادان بالای 4 کیلو به دنیا آورده اند یا سقط های مکرر داشته اند و کهنسالان در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.

به گفته وی، این دسته از افراد باید بعد از 30 سالگی به صورت دوره ای آزمایش های تشخیصی دیابت را انجام دهند؛ اگر قندخون آنها بالا نبود بر اساس میزان قندخون و بنا به تشخیص پزشک به آنها توصیه می شود که هر 6 ماه، یک سال و یا 3 سال یکبار برای انجام آزمایش ها مراجعه کنند.

** تغییر شیوه زندگی

برای پیشگیری از دیابت نوع 2 باید از عواملی مانند سکون و نداشتن تحرک جسمی، مصرف موادغذایی نامناسب مانند غذاهای آماده (فست فودها)، کار و زندگی در محیط های استرس زا اجتناب شود.

همه خواهان سلامت و داشتن وزن و اندام مناسب هستند اما برای رسیدن به این خواسته بدون تغییر شیوه زندگی، همان روند همیشگی را ادامه می دهند؛ این درحالی است که باید سعی شود افراد این تغییر رفتار را در خود به وجود بیاورند.

رییس انجمن دیابت ایران با بیان اینکه متاسفانه کم توجهی عمومی در کشور به اصل تغییر شیوه زندگی وجود دارد، اظهار داشت: افراد در خطر که در آزمایش های دوره ای دیابت آنها تشخیص داده می شود ابتدا باید در روند زندگی خود تغییر ایجاد کنند چراکه در مراحل اولیه نیازی به مصرف دارو ندارند و با همین تغییر شیوه زندگی می توانند بیماری خود را برطرف کنند.

رجب افزود: به عنوان نمونه افراد چاق ابتدا باید وزن خود را کنترل کنند، افراد در معرض استرس باید استرس ها را برطرف کنند، افراد سیگاری باید مصرف دخانیات را ترک کنند و به این ترتیب عوامل خطر را کاهش دهند.

** لزوم مراقبت های پزشکی برای افراد دارای قندخون بالای 101 میلی گرم درصد

متخصص دیابت گفت: اگر قندخون ناشتای فردی کمتر از 100 باشد، دیابت ندارد و نیازی به کنترل و پیگیری نیست اما اگر حتی قندخون فردی 101 باشد، باید تحت نظر پزشک قرار گیرد.

رجب افزود: اگر قندخون ناشتای فردی بین 100 تا 125 باشد و 2 ساعت بعد بین 140 تا 200 قرار گیرد، تحمل گلوکز او مختل است؛ اینگونه افراد یا در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند و یا ممکن است دیابت پنهان داشته باشند و باید درمان شوند.

وی ادامه داد: افرادی که در گروه خطر نیستند نیازی به کنترل ندارند ولی از آنجایی که شیوع دیابت نوع 2 در کشور ما از حدود سن 40 سالگی است، بهتر است افراد سالم برای تشخیص و پیشگیری به موقع ابتلای احتمالی به دیابت هر 3 سال یکبار آزمایش ها را انجام دهند؛ چراکه طول عمر نیز از عوامل بروز دیابت نوع 2 است و ممکن است کارکرد لوزالمعده نیز مانند سایر اندام بدن با افزایش عمر کاهش یابد.

به گفته وی به دلیل افزایش سطح بهداشت عمومی در کشور، طول عمر افراد نیز افزایش یافته است و به همین نسبت تعداد افراد مبتلا به دیابت بر اثر کهولت سن نیز در کشور ما روبه افزایش است و افراد میانسال باید به این مساله توجه داشته باشند.